سه گانه منظر ایرانی؛ پژوهشی در جوهر فضای معماری و شهر ایرانی

معمولاً در این جایگاه ها رسم قربانی کردن پای چشمه و درخت انجام میشد که هم اکنون نیز در گوشه و کنار ایران شاهد آن هستیم. در روزگاران دور، پیشکش و قربانی برای ایزدان ماه و خورشید، در طلب باران و فراوانی محصول، دام و باروری انسانها انجام میشد. زمانی دیگر قربانی و نذر و نیاز در باورهای جدید، ولی با اشکال کهن و گاه با اندک دگرگونی هایی مطابق با آیین نو ظاهر شد که بسیاری از این رسوم و آداب برجای مانده و امروز برگزار میشود.
سفرهای زیاد به شهرها و روستاهای ایران و دقت در وضعیت این مکانها، شباهتهای زیادی را تصویر میکرد. علیرغم تغییر ادیان و باورهای ایرانیان در طول تاریخ و تفاوتهای بسیار در شرایط جغرافیایی، اقلیمی و تاریخی نقاط مختلف ایران، این حد از شباهت در مکانهای آیینی تعجب آور بود. چه نیرویی در میان انبوه تفاوتها، آئینی چنین قدرتمند و نمادین را پدید می آورد؟ در جستجوی دلیل این شباهت بود که سه گانه منظر ایرانی کشف شد. مکانهای مقدس ایرانیان، در همه جا، از این سه گانه بهره مند بوده و هستند.