اطلس منظر؛ سند شناسایی، توصیف و ارزیابی منظر

تعريفي كه امروز از منظر می‌شناسيم، «بخشی از يك سرزمين چنانكه توسط مردمان درك می‌شود و جه مشخصه آن نتيجه كنش‌ها و برهم‌كنش‌های عوامل طبيعی و/يا انسانی است»، اين امكان را فراهم می‌كند تا با استناد به اين اطلس، در مورد هر منظرِ شناسايی‌شده و مورد ارزيابی كيفی قرار گرفته، ارزش‌های مختص آن، فرايندهای پويا و فشارهايی كه آنها را دستخوش تغيير می‌كند درك كرده و بر تحولات آن نظارت داشته باشيم.

كنوانسيون منظر اروپا (European Landscape Convention) كه از سال 2006 در فرانسه به اجرا گذاشته شد، ما را ملزم به شناسايی و ارزيابی كيفی تمامی منظرهایی كه سرزمين ما را شكل می‌دهند، نمود. پيش‌تر از آغاز اين فرآيند، آگاهی كامل فرانسه
از اهميت مبحث و جايگاه پيشتاز كشور در اين حوزه، موجب شده بود تا اقدامي با عنوان «شيوه‌نامه تدوين اطلس منظر؛ شناسایی و ارزیابی کیفی» در دهه 90 با هدف تبيين چارچوب‌مند اين رويه، آغاز شود.

اطلس منظر، روايتی از واقعيت سرزمين است كه آن را با رويكرد كل‌نگر مورد بررسی قرار می‌دهد. در فرايند اطلس منظر، داده‌های پايه به صورتی خوانش می‌شوند كه به تشخيص يك واحد يا سلول پايه تشكيل‌دهنده سرزمين منتهی شود. برای اين منظور، اطلس منظر درصدد شناخت ویژگی‌های مشترك يك سرزمين برمی‌آيد كه بتوان آن را با دلايل جغرافيايی، تاريخی، اقليمی، فرهنگی، اقتصادی و … يك واحد يكپارچه شناخت. در اين «بوم». به زبان ديگر، اطلس منظر به شناخت بوم‌های سرزمين منتهی می‌شود.