سازمان فضایی شهر ایرانی در دوره اسلامی

از جمله مهمترین دلایل آشفتگی شهرهای معاصر ایران که با طرح‌های جامع شهری، برنامه‌ریزی شده‌اند، فقدان نگرش سیستمی است. طرح جامع، نقشه‌ای کنار هم چیده‌شده براساس روابط کارکردی میان عناصر شهری را تولید می‌کند. درحالی‌که به «کلیت»، «یکپارچگی» و «وحدت» آنها توجهی ندارد. در سال‌های اخیر مطالبۀ «کل‌نگری» و «رویکرد سیستمی» در برنامه‌ریزی شهری از سوی محافل علمی کشور مطرح شده است. اما ضعف دانش نظری مهندسان ‌مشاور و مدیران شهری در حوزه سیستم‌ها مانع آن بوده که اقدام مؤثری در اصلاح رویۀ طرح‌های جامع انجام گیرد. کتاب «سازمان فضایی شهر ایرانی دوره اسلامی» در چارچوب ادبیات علمی نگرش سیستمی، به تحلیل نظام شکل‌گیری شهرهای ایران در دوره اسلامی پرداخته است. نخستین دستاورد آن تبیین اصطلاحات سیستمی مربوط به شهر بود که تاکنون به صورت سلیقه‌ای و نادرست به کار گرفته شده بود. نتیجه کتاب نیز ارائه شیوه کاربردی برای تحلیل فضایی شهر در چارچوب نظریه سیستمی است که در برنامه‌ریزی شهری قابل استفاده است.