زیبایی شناسی معماری قزوین

مقصود از زیبایی شناسی معماری در این اثر، یافتن قواعد مشترکی است که صورت معماری قزوین را از نخستین دوره های آن، که آثارش باقی است، تا دوره معاصر هدایت کرده است. صورت، ماده معماری است که از شکل و تناسبات آن، حجم و ترکیبات آن، تزیینات و اندامش، نور و حرکت (فهم متوالی اجزای فض) به دست می آید. هر جزء از صورت و در هر نمونه، برای ظهور از قاعده ای تبعیت کرده است. معماران هر عصر ادراک خود از آثار دیگران را پالایش کرده و در اثری جدید به معرض داوری مردم گذارده اند.
آن بخش ها که باب طبع ناظران بوده، تداوم یافته و قسمت های ناپسند، حذف شده است. این روند در طول هزار و چند صد سال، قواعد مشترکی را به ما معرفی می کند که اگر «چشم بازکنیم» رسم تداوم هویت را به ما می آموزد. از آنجا که قاعده است، الزامی به هم شکلی ندارد و به دنبال تحولات ضروری هر عصر و نوآوری های زمانه، قاعده، به صورتی نو در معماری جلوه گر می شود. دانش ما از قواعد در معماری ایران بسیار اندک است؛ و اگر بدانیم چه غائله ای در نسبت سنت با تجدد در ایران بر پاست، بیشتر افسوس خواهیم خورد که چرا مدیران زودتر و بیشتر در این راه صرف سرمایه نکرده اند تا غائله ختم به خیر شود.